Ngày 16/7/2022 theo lịch hẹn trước, chúng tôi đã có chương trình giao lưu gặp gỡ với Nhà sử học Dương Trung Quốc. Ông đã trò chuyện với chúng tôi về thú sưu tập mô hình con lợn của ông. Từ năm khoảng 40 tuổi, ngẫu nhiên có một vài người bạn biết ông tuổi Hợi nên tặng ông mấy con lợn làm quà. Sau đó, mỗi lần đi đâu gặp bộ sưu tập lợn đẹp ông đều mua về trưng bày ở nhà và thú chơi sưu tập hình thành từ khi nào không hay. Lâu dần, ông đã có một đàn lợn đến nay đã hơn 7.000 con và ngày càng đông đúc thêm. Ông nghiên cứu lịch sử, nên thấy rằng ở nhiều nước trên thế giới, ngành bảo tàng đều bắt nguồn từ những bộ sưu tập tư nhân. Đó có thể là của người giàu có, ông vua hoặc bất cứ người dân bình thường nào. Ở các nước, sưu tập là thú vui rất lành mạnh, làm cho con người có ý thức giữ gìn và trân trọng những thứ xung quanh tưởng chừng như rất bình thường. Thú sưu tập làm cho con người ta bỏ thời gian, công sức tìm hiểu nó. Chẳng hạn, nếu ai cùng chung sở thích với ông thì nhìn vào bộ sưu tập của ông là biết rõ con lợn đó xuất xứ từ Việt Nam hay Hàn Quốc, Trung Quốc, Nhật Bản hay châu Âu. Nhưng quan trọng hơn là bộ sưu tập riêng tư ấy đến một lúc nào đó sẽ được chia sẻ để trở thành của xã hội và giúp ích rất nhiều cho cộng đồng. Nó làm đời sống xã hội thêm phong phú. Với ông mỗi con lợn trong bộ sưu tập là một trang ký ức để mỗi lần ngắm nhìn nó, ông lại nhớ đến câu chuyện về số phận của từng món đồ như tìm thấy trong hoàn cảnh nào, ở đâu, người sáng tạo ra nó là ai, anh ta gửi gắm điều gì vào nó. Con lợn với người Việt Nam nói riêng và nhiều nước trên thế giới, đều gần gũi, thân thiện, mang ý nghĩa biểu tượng cho sự sung túc, đủ đầy một cách bền vững bằng chính công sức lao động của con người. Hành động bỏ tiền vào lợn đất cũng nhắc nhở mọi người về sự tiết kiệm, tích luỹ.
MT
