Đình làng Tiểu Trà, xã Hưng Đạo, huyện Kiến Thụy, Hải Phòng (nay thuộc phường Hưng Đạo, quận Dương Kinh) thờ Nam Hải đại vương, một vị tướng có công chống giặc ngoại xâm, bảo vệ đất nước thời Hùng Vương. Tại đây còn lưu giữ thần phả cùng các đạo sắc phong của các triều đại phong kiến nước ta cho vị tướng này. Sự tích về ông như sau:
Phạm Hải nguyên quán ở phường Nam Mai, châu Bố Chính, con ông Phạm Xuyến,một hào trưởng ở châu này; mẹ là bà Bằng Thị Quang. Gia đình giàu có nhưng hiếm hoi. Khi tuổi đã khá cao, một đêm bà mơ thấy con cá côn nhảy vào thuyền nhà mình. Sau đó bà có thai sinh ra Phạm Hải. Phạm Hải ngay từ nhỏ đã giỏi cả văn lẫn võ, nổi tiếng khắp vùng. Sau đi chu du thiên hạ, kết nghĩa với 3 anh em Tản Viên Sơn Thánh và được làm quan tại triều.
Gặp lúc vùng An Lão, Nghi Dương bị bão lụt, dịch bệnh nặng nề, Hùng Duệ Vương nghe tin dân bị nạn bèn sai Phạm Hải về giúp. Sau khi đi xem xét tình hình, địa thế khắp nơi trong vùng, Phạm Hải đặt nơi làm việc ở Tiểu Trà, Nghi Dương, nay là thôn Tiểu Trà, xã Hưng Đạo, huyện Kiến Thụy. Ông lo việc cứu đói, chữa bệnh dịch và huy động quân lính cùng dân đắp đê, khơi ngòi cứu dân thoát khỏi thiên tai dịch bệnh. Từ đó, dân hai huyện được ấm no, yên lành. Mọi người đều ca ngợi công đức. Khi có quân Ai Lao sang quấy phá, Vua cho triệu Phạm Hải về triều và đem quân đi chống giặc, 25 thanh niên trai tráng của Tiểu Trà được chọn theo Phạm Hải ra trận.
Sau khi thắng giặc, Phạm Hải xin về quê cũ nghỉ ngơi, an dưỡng tuổi già, lúc trèo non, khi vượt bể, dạo chơi vui cùng non nước. Trong một chuyến nhàn du ngoài biển, Phạm Hải mất tại một hòn đảo ngoài biển nước Nam.
Tin buồn về đến kinh đô, Vua Hùng thương tiếc phong làm phúc thần, ban thần hiệu là Nam Hải đại vương, cho dân Tiểu Trà thờ làm Thành hoàng.
Trang ấp của Nam Hải Đại Vương được vua ban ở Tiểu Trà, còn nơi trấn giữ của ngài là Hòn Dấu. Di vật lưu lại của Nam Hải Đại Vương ở đình Tiểu Trà là một lọn tóc, hai cây kiếm và đôi đũa quý. Còn ở đền thờ ngài tại Hòn Dấu cũng lưu lại một lọn tóc.
Những cụ cao niên ở Tiểu Trà và những người am hiểu lịch sử ở đây thường truyền tụng câu chuyện được chép vào Thần tích làng về tướng quân Phạm Hải, sau này được nhiều triều đại phong kiến sắc phong là Nam Hải Đại Vương, có nơi gọi là Nam Hải thần Vương (ở đảo Hòn Dáu) – người được giao nhiệm vụ trấn ải cả vùng Nam Hải (biển phía nam). Nhiều vị vua khi đi đánh giặc qua vùng Đồ Sơn, Kiến Thụy đã được sự phù giúp của thần Nam Hải. “Nam Hải Đại Vương thượng đẳng phúc thần, hộ quốc an dân” là mỹ tự mà nhiều triều đại phong kiến đã ban tặng cho Ngài và với công giữ nước, bảo vệ dân, Ngài được muôn đời hương khói thờ phụng.
(PV. Thi, theo thần tích thành hoàng đình Tiểu Trà, phường Hưng Đạo, quận Dương Kinh)
